เนื่องจากการทำนาในปัจจุบัน ทำเพื่อการค้า ต้องการผลผลิตสูง จึงจำเป็นต้องใส่ปุ๋ย ใส่ยาจำนวนมาก ทำให้ต้นทุน ต่อไร่สูงมาก ประมาณ 4,000-5,000 บาท ต่อ 1 ไร่
ผลผลิตที่ได้ ได้ประมาณ 600-700 กิโลกรัม 1 ต่อไร่ ขายได้ต้นละ 7,000 บาท
ต้องทำนา 3-4 ไร่ จึงจะได้ข้าว 2 ตัน ตันละ 7,000 บาท ได้เงินมา 14,000 บาท แต่ต้องลงทุน ไร่ละ 4,000 บาท
ทำ 4 ไร่ รวมทุนที่ลงไปเท่ากับ 16,000 บาท ขายได้ 14,000 บาท ขาดทุนไป 2,000 บาท จึงเป็นสาเหตุของการเป็นหนึ้สิน ล้นพ้น ไม่มีวันปลดหนี้ได้
ดังนั้น เราต้องแก้ที่ต้นทุนการผลิต โดยการลดและเลิกใช้สารเคมี หาปุ๋ยจากธรรมชาติที่มีราคาถูกลง แต่ยังคงได้ผลผลิตเท่าเดิม หรือมากขึ้น เราจึงจะมีกำไรเหลือที่จะไปปลดหนี้ได้
ตัวอย่างของเกษตรกรที่เปลี่ยนมาใช้ปุ๋ยแร่ภูเขาไฟ ตรา ใบหยก ไร่ละ 1 กระสอบ (ราคา 300 บาท) สามารถเพิ่มผลผลิตจาก 100 กระสอบ เป็น 180 กระสอบ จากนา 15 ไร่ และใช้ต้นทุนไปแค่ 4,500 บาทเท่านั้น (300×15=4,500 บาท)
